Werken met liefdesenergie: Het wanhoopsboek.
Ze zaten in de kring. Het was tijd voor persoonlijk werk. Een man meldde zich en schoof naar voren.
‘Ik ben er niet echt’, vertelde hij. Mijn vrouw wordt er boos en wanhopig van. En uiteindelijk wordt ik razend op mezelf. Razend en wanhopig. Ik ben er gewoon niet helemaal!’ ‘Waar vlucht je van weg?’, vroeg de begeleider. De man keek op. ‘Dat weet je’, antwoordde hij. ‘Ik heb gisteren tegen je gezegd: het is niet jouw schuld’, knikte de begeleider. Hiermee stonden ze weer op gelijke grond. De zelf gezochte dood van zijn moeder en het kind dat die dood niet heeft kunnen voorkomen. ‘Het is niet jouw schuld’ brengt dan welzeker troost, maar geen bevrijding. Ze zaten even in stilte tegenover elkaar.
‘Ik heb een aantekeningenboek nodig’, vroeg de begeleider. Over de grond kwam een aantekeningen boek aangezeild. De begeleider nam het op en sloeg het open op een paar lege bladzijden. Hij keek er even in en keek daarna op naar de man tegenover hem. ‘Dit is het wanhoopsboek van je moeder’, vertelde hij. ‘Hierin heeft zei haar verhaal opgeschreven. Ik geef het aan jou zodat jij het kan lezen’. Hij legde het boek in de handen van de man. De man staarde naar de blanco bladzijden. ‘Ik heb hier veel moeite mee’, protesteerde hij uiteindelijk. ‘Niemand heeft gezegd dat het makkelijk is’, reageerde de begeleider. ‘Ga het lezen’. De man keek minuten lang naar de blanco bladzijden. Wie zal zeggen wat hij las? Iets? Niets? Letters? Beelden? Verboden herinneringen laten zich niet met letters lezen.
De tijd verstreek. ‘Durf je het voor te lezen?’, vroeg de begeleider uiteindelijk. Weer bleef het een poosje stil. En dan, zachtjes, begon hij. ‘Ik ben in het midden van een donker moeras’, las hij voor. ‘Ga door’, zei de begeleider. ‘Ik zink langzaam weg’. ‘Ga verder’. ‘Hoe harder ik spartel, hoe sneller het gaat’. ‘Verder’. ‘Mijn kind staat aan de rand van het moeras’. De man sloot het boek. De erkenning van machteloosheid maakt de wanhoop dragelijker. ‘En?’, vroeg de begeleider. ‘Ik kon niets doen’, antwoordde de man. ‘Het was niet jouw schuld’, zei de begeleider. Ze zaten in tranen tegenover elkaar. ‘Het boek van je moeder’, meende de begeleider. ‘Eerlijk is eerlijk. ‘Je moet het aan haar teruggeven’. De man knikte. Rustig legde hij het boek voor zich neer op de grond. Daar kon het rustig wegzinken naar de bodem om teruggevonden te worden door de eigenaar. ‘Kan je nu weg bij de rand van het moeras?’, vroeg de begeleider. De man knikte en treurde.
Aan het eind van de dag schenken de deelnemers van de training een zin aan de ervaringen van die dag. De man was aan de beurt. ‘Ik neem het kind van toen mee en de volwassen man schrijft zijn eigen boek’, verklaarde hij.
Na het avond programma zitten de deelnemers nog een poosje bij elkaar. De een na de ander gaat slapen. Morgen weer een dag. Een groepje mannen blijft nog op. De begeleider en zijn vrouw liggen rustig te slapen, tot er midden in de nacht een daverende oerkreet door het pand klinkt. Ze schrikken wakker. ‘’Wat was dat? vraagt ze slaperig. ‘Mannengedoe’, meent haar partner. ‘Ga meer weer slapen’. De volgende ochtend staat de man tegenover hem. ‘Sorry voor het lawaai’, zei hij, ‘Maar vannacht heb ik het gedaan. Ik ben er nu en ik ben er nu helemaal’. Het belangrijkste persoonlijk werk wordt vaak niet op de werkvloer gedaan.
Tenslotte: Er zijn nieuwe activiteiten gaande om de ethiek van ons werk meer onder de aandacht te brengen. Daartoe is De Werkplaats Ethiek opgericht. Als je belangstelling hebt, kijk op onze site onder het kopje ‘wie zijn wij’ naar De Werkplaats Ethiek. Een driedaagse workshop over ethiek wordt aangeboden op 7, 8, 9 november 2022. Zie info@ weisfelt.nl.
