Werken met liefdesenergie: de titel
‘Mijn vader, altijd weer mijn vader’, verzuchtte de man. Hij zat iets ineengedoken op zijn zitkussentje. De ellebogen steunen op zijn opgetrokken knieën. Hoe klein kan een volwassen man zich maken? ‘Ik wil nu eindelijk eens mezelf zijn tegenover hem’. ‘Kom overeind’, zei de begeleider en ging staan. De man kwam naar voren en wilde gaan zitten. ‘Staan’, sommeerde de begeleider. Daar stonden ze tegenover elkaar. ‘Beschrijf je vader eens’, vroeg de begeleider. ‘Een sterke man, dreigend, onbenaderbaar. Hij sloeg, hij nam. Hij gebruikte mijn moeder. Hij gebruikte mijn zusje. Hij sloeg mij. Niemand durfde tegen hem in opstand te komen. De wereld draaide om hem’. ‘En als je die vader nu eens een titel boven zijn hoofd zou hangen. Het uithangbord van de winkel. Wat zou er op staan?’ ‘ Viespeuk’, wist de man onmiddellijk. ‘En jij, zoals jij hier staat: welk bord hangt er boven jouw hoofd?’ De man wist het niet. Hij zocht naar woorden, maar vond ze niet. De tijd verstreek. Uiteindelijk tilde hij zijn hoofd op en sprak fluisterend. ‘Viespeuk?’, probeerde hij. De begeleider wachtte even trok een wenkbrauw op en gaf terug: ‘Viespeuk?’ De man schudde zijn hoofd. ‘Nee’, zei hij, ‘ik ben geen viespeuk’. ‘Als het kind geen eigenheid mag ontwikkelen in de ontmoeting met zijn vader, heeft hij weinig andere keus dan zijn titel over te nemen’, verklaarde de begeleider.
‘Mannen in de kring’. Daar stonden de mannen, inclusief de begeleider, met de armen om elkaar heen. De man stond in het midden. ‘Je komt hier niet uit, voordat je jezelf een titel hebt gegeven’, zei de begeleider. Het duurde even, maar toen nam de man het initiatief. ‘Wie ben ik?’ vroeg hij. En met die vraag ging hij de kring rond. Hij kreeg antwoorden. Woorden vielen als betrouwbaar, behulpzaam, zorgzaam. Hij hoorde de woorden proefde ze en koos. ‘Ik ben een aardige, vriendelijke man’, concludeerde hij uiteindelijk. ‘Dat zal best, maar het is geen titel’, gaf de begeleider hem terug. ‘Ik wil niet in het midden blijven staan’, mopperde de man. Ik wil tussen jullie in komen te staan. ‘Je titel’, zei de begeleider. Zijn kracht kwam vrij. Hij deed verwoede pogingen zich de kring uit te werken. De kring om hem heen sloot zich. Het werd een worsteling die een flinke tijd duurde. Het steunen van de inspanning ging over in het vreugdevolle geluid van mannen die hun kracht gebruiken. Daar stond hij, hijgend in een nauw gesloten kring van mannelijke energie. Een diep gegrom van liefde en kracht. ‘Nu weet ik het’, hijgde de man. ‘Ik ben een strijder’. ‘Dan kan je nu je plek innemen in de kring’, zei de begeleider. De kring opende zich en daar stond hij, man tussen de mannen. ‘En hoe is het als de strijder de viespeuk ontmoet?’, vroeg de begeleider. ‘Een wereld van verschil’, antwoordde de man. ‘Gebruik je titel’, zei de begeleider. ‘Zullen we maar weer in de kring gaan zitten?’
‘Het kind staat voor de uitdaging zichzelf te definiëren ten aanzien van zijn ouders’, legde de begeleider bij de nabespreking uit. ‘Dat noemen we identiteitsbesef. Je staat voor de uitdaging om niet alleen het gevolg te zijn van de vruchtbaarheid van je ouders, maar je hebt ook een antwoord te zijn. Willem Zwartberg zei dan: ‘Word wie je bent en doe wat je bent’.
