Werken met liefdesenergie. Hoe lang til ik het kussen?

‘Ik ben zo moe’, zuchtte ze, ‘zo moe… Maar ik kan niet stoppen. Het is mijn verantwoordelijkheid om….’ De begeleider zag haar zitten. Een ploegpaard dat geen kracht meer kon opbrengen en slechts met het eigen gewicht nog een trage, ondiepe voren kon trekken. ‘Tsja, er zijn altijd redenen’, zuchtte de begeleider. ‘Kom maar eens overeind’. Daar stonden ze in de kring. ‘Pak dat kussentje maar eens op’, zei de begeleider. Hij wees op het zitkussentje, klein, vrij zwaar. ‘Ik kom even opzij staan’. Hij stapte naast de vrouw, zodat hij haar van opzij aankeek. ‘Hou dat kussen met beide handen en gestrekte armen recht voor je uit’. Daar stond ze, kijkend naar het kussen en dan weer naar de begeleider. ‘Dit is zwaar’, zei ze. De begeleider deed een stap opzij en veranderde de kleur van zijn stem. ‘Dit is jouw taak’, zei hij met metaal in zijn stem. ‘Jij hebt dit te dragen. Dit is jouw verantwoordelijkheid’! Hij stapte terug naar de vorige plek en zei: ‘Zo draag jij je taak, ten koste van jezelf’. Ze stond even stil en dacht na. Dan zei ze aarzelend: ‘Ik wil dit niet’. Weer stapte de begeleider opzij. ‘Dat is niet interessant’, zei hij. ‘Het is je taak. Jij hebt het te dragen en er is niemand die het van je overneemt’. Weer was het een poosje stil. Langzaam liet ze haar armen iets zakken. Weer klonk de snauw van de begeleider: ‘Omhoog en recht die armen. Laat je taak niet verslonzen’! Het kussen ging weer omhoog. ‘Ik houd dit niet vol’, huilde ze. ‘Niet van belang, zolang je het maar blijft doen’, snierde de begeleider. Daar stond ze, zachtjes kreunend. De begeleider stapte weer terug op zijn plaats. ‘Je kunt het blijven dragen tot je erbij neervalt’, zei hij zacht. ‘Ik schat dat dat moment binnen 5 minuten komt. Dan heb je gefaald omdat je niet meer kan. Je zelfgevoel heeft weer een optater gehad. Je wordt ziek, overspannen, burnout, je herstelt, meestal ten dele, en als je bent opgeknapt, ligt het kussen weer op je te wachten’. Daarna deed hij weer een snelle stap opzij. ‘Omhoog dat kussen, gestrekte armen’, klonk het.

Weer ging het kussen omhoog, weer stapte de begeleider terug. ‘Je zou ook het besluit kunnen nemen om het kussen neer te leggen, voordat je het moet laten vallen. Een vrij besluit, met respect voor jezelf. Een besluit om jezelf dit niet aan te doen’. Nog bleef ze staan. Het zweet parelde van haar gezicht. Na nog een korte stilte zei ze: ‘Dit is inderdaad waanzin. Ik ga niet langer tillen wat te zwaar voor me is’. Ze boog voorover en legde het kussen op de grond. Ze kwam overeind en keek de begeleider aan. ‘Begrepen?’, vroeg hij. Ze knikte langzaam. ‘Ik wist dit natuurlijk allang’, peinsde ze. ‘Maar nu besef ik het pas’. ‘Dat is het voordeel van dat kussen’, zei de begeleider. ‘Ga er maar weer op zitten. Wie weet ga je dan begrijpen dat er grenzen zijn aan het dragen’.

‘Waarom hielp je haar niet meer praktisch?’, vroeg een deelnemer bij de nabespreking. ‘Ik bedoel nadenken oven haar taken, haar tijdsindeling, hoe ze kan delegeren hoe…’ ‘Ik heb hier niet te maken  met iemand die niet kan nadenken’, onderbrak de begeleider.  Een ijzeren wet van begeleidingswerk is:; doe nooit iets voor de client dat hij heel goed zelf kan. Ze weet nu wat ze zichzelf aandoet en hoe het anders kan. De rest bedenkt ze zelf maar’. ‘Maar als je het te druk hebt dan….’ ‘Dan moet ik denken aan mijn leermeester Willem Zwartberg’, sprong de begeleider in. ‘Die zei: mensen die zich laten uitvreten door de omstandigheden zullen altijd proberen te bezuinigen op hun eigen voeding. Herken je die uitspraak?’