De vorst en de lakei
‘Het gaat steeds op dezelfde manier’ vertelde de man. ‘Ik doe mijn werk goed. Ik boek goede resultaten en wordt daarom gewaardeerd. Maar uiteindelijk loopt de samenwerking af en word ik buiten de deur gezet. Uiteindelijk ben ik steeds de verliezer en ik ben een slechte verliezer’. Voor de begeleider zat een rustige man, verpakt in kleden van deskundigheid bekwaamheid en betrouwbaarheid. ‘Gaat het hier om conflicten die met een open ontmoeting bespreekbaar en hanteerbaar zijn?’, testte de begeleider. De man schudde het hoofd. ‘Nee, dat gesprek wordt me onthouden’, concludeerde hij.
De begeleider pakte een gedichtenbundel dat op de tafel lag. Het afscheidscadeautje van een cliënt. ‘Verzamel de liefde’, heette het. Hij hield het boekje voor de neus van de cliënt. ‘Een waardevol bezit’, vertelde hij. ‘Als we het samen vasthouden wordt het nog waardevoller, voor mij en ook voor jou. Wil je het vasthouden?. De man knikte. Samen hielden ze het vast. De begeleider ging achterover hangen en de man moest hard werken om het boekje vast te houden. Uiteindelijk zei de begeleider. ‘Je verveelt me. Laat mijn boek maar weer los’. De man liet het los. Hij keek de begeleider geschrokken aan. ‘Verdomd, zo gaat het echt’, reageerde hij. Ik doe het werk, de ander doet steeds minder en ik word afgedankt. De begeleider knikte. ‘Dat is het lot van de superlakei’, wist hij. ‘Die dient de vorst. Dat hij zo goed, dat hij steeds meer macht over het gebied dreigt te krijgen. De vorst wil die gelijkwaardigheid niet en schopt de lakei er uiteindelijk uit. Niet omdat hij zijn werk niet goed doet, maar omdat hij van positie verandert en daarmee de vorst bedreigt’. ‘Dat is precies wat er gebeurt’, besefte de man. ‘Je zou je eens kunnen afvragen hoe jij steeds de rol van lakei kiest’, suggereerde de begeleider. ‘We doen deze oefening nog een keer’. Hij hield het boekje weer voor de neus van de cliënt. Een waardevol bezit… begon hij. Nu was de man voorzichtiger. ‘Wat gaat mij dat opleveren?’, vroeg hij. ‘Je kiest weer voor de positie van lakei’, confronteerde de begeleider. ‘Je onderhandelt over de arbeidsvoorwaarden. Uiteindelijk bedreigt de lakei de vorst en wordt de lakei verwijderd. Waarom kies je voor de positie van lakei? Heb je je nog nooit gerealiseerd dat je een vorst bent?’ ‘Ik? Een vorst?’, vroeg de man aarzelend. ‘Een vorst in je eigen rijk’, meende de begeleider. ‘Als ieder mens. Je zit niet als lakei tegenover je opdrachtgever, je zit er als vorst. Klaar voor een samenwerking waar jullie beiden van profiteren’. Hij houdt het boekje weer op. ‘Een waardevol bezit…’ De man tegenover hem haalde diep adem. ‘Het voelt heel onwennig’ zei hij, ‘maar ik ga het doen. Ik maak het nog waardevoller voor jou en voor mij’, antwoordde hij. ‘We doen het samen. Ieder vanaf onze eigen plek, ieder met respect voor de plek van de ander. Ongelijk, maar gelijkwaardig’. Hij haalde diep adem en leek plotseling tien centimeter te groeien. ‘Wat een verschil’, mompelde hij verbaasd. ‘Als je je eigen koningschap niet bewust claimt, wordt je lakei in de relatie’, vertelde de begeleider. ‘De lakei wordt uiteindelijk ontslagen en eindigt wraakzuchtig. Hij wil wraak nemen op zichzelf en wraaknemen op de ander’. ‘Zo heb ik het geleerd in de relatie met mijn vader’, besefte de cliënt. Het verdriet kroop in zijn ogen.
‘Het kind dat de liefde probeert te verdienen’, begreep de begeleider. ‘En dat dat eigenlijk nog steeds doet’, realiseerde de cliënt zich. De begeleider knikte. ‘Liefde kan je niet verdienen’, zei hij. ‘Als je de liefde wilt verdienen, kruip je in de lakei positie. Liefde kan je alleen maar winnen. Winnen, door als de vorst die je bent tegenover de ander te zitten en de ander in zijn koningschap te erkennen’. Hij houdt nog een keer het boekje op. De man tegenover hem pakt het vast, rustig, bewust van zichzelf. ‘Draai het maar om’. stelde de begeleider voor. De man keerde het boekje naar zich toe. ‘Verzamel de liefde’, leest hij.
