Als het spannend wordt…
Een training groepsdynamica voor een nieuwe groep. Jonge, bekwame mensen, enthousiast. We beginnen met ‘ de marathonloop’, een openingsoefening waarbij de groep op de plek hardlopend meebeweegt op het ritme van degene die vooroploopt. Er is plezier en gelach. Bewegen vormt de bouwgrond voor leren. De groep kan van start.
Dan begint het groepsproces. De subgroepen worden samengesteld met behulp van een non-verbale oefening. Er worden groepen van 7 gevormd: 6 mensen in een kring om de leider heen. De oefening is pas voorbij als er op die manier 3 groepen van 7 zijn met de leider in het midden. Blijf je steeds gewaar van je eigen gevoelens en gedachten.
In de nabespreking worden de ervaringen uitgewisseld. In de zwijgende 20 minuten is er zoveel ervaren: afstand en nabijheid, erbij horen en er buiten staan, leiderschap en lidmaatschap. Persoonlijke geschiedenis is langsgekomen. Het groepsproces leidt tot een reis naar binnen en een toenemende bewustwording van de eigen plek in deze groep, gekoppeld aan de eigen plek in het huidige werk. De bewustwording groeit het zelfinzicht neemt toe. De traan wordt waarneembaar.
Het kan niet anders. In ieder groepsdynamisch proces komt de boosheid aan bod. Grenzen worden aangegeven en niet verstaan. Ergernissen worden weggeslikt en woeden als een veenbrand door. Een van de deelnemers staat op. Hij weigert de verdere oefening en weigert de boosheid bespreekbaar te maken. De luiken slaan dicht. Ik spreek hem aan maar hij weigert het contact. Na een paar pogingen kan ik niet anders doen dan met een uitgestoken hand de ontmoeting beëindigen met de uitnodiging er de volgende dag van de training op terug te komen. De groep is geschrokken en spreekt zich bij de evaluatie van de dag uit zoals onafgewerkte boosheid dat doet: ‘verwarrend’ en ‘moe’.
De volgende dag wordt de ervaring van de voorafgaande avond uitgebreid nabesproken. De groep splitst op in kleine groepen met de opdracht om naar aanleiding van gisteravond vragen aan de trainer te stellen. Het zijn goede, betrokken vragen waaruit blijkt dat het gebeurde voor ieder een behoorlijke impact heeft gehad.
Dan, aan het eind van deze nabespreking komt de betrokkene overeind en reikt zijn hand uit. De boosheid is begrepen en de aanzet voor een nieuwe boosheid. De bekende werkregel blijkt opnieuw: goed uitgewerkte boosheid levert een zich verdiepende vriendschap op.
In de slot evaluatie klinkt veel waardering voor de training. Verwarring en ‘moe’ is gekeerd in helderheid en enthousiasme: Boosheid en liefde zijn twee kanten van dezelfde munt.
Piet Weisfelt
